Tổng quát nội dung có trong bài viết
Rất nhiều các bạn học sinh đang gặp khó khăn trong việc tìm hiểu bao quát về một tác phẩm văn học, hiểu được điều đó hoctot.net.vn đã giúp các bạn tóm tắt lại toàn bộ các tác phẩm văn học một cách ngắn gọn, đầy đủ và dễ hiểu nhất. Dưới đây là bài tóm tắt kiến thức tác phẩm “Tiếng hát con tàu” – Chế Lan Viên, các bạn cùng tham khảo nhé.
Tham khảo thêm: Soạn bài tiếng hát con tàu
1. Tổng quan về tác giả
1.1. Tiểu sử – Chế Lan Viên
- Chế Lan Viên sinh năm 1920, tên thật là Phan Ngọc Hoan, sinh ra tại xã Cam An, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.
- Năm 1927, ông theo gia đình chuyển vào và sinh sống tại An Nhơn, Bình Định.
- Sau khi tốt nghiệp Trung học, ông đi dạy học ở một trường tư, làm báo ở Sài Gòn và một số tỉnh miền Trung.
- Ông đã tham gia vào phong trào Việt Minh khi cách mạng tháng Tám ở Quy Nhơn.
- Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ông đã rất tích cực tham gia hoạt động văn nghệ và báo chí tại Liên khu IV và chiến trường khu vực Bình – Trị – Thiên.
- Sau năm 1954, ông ra Hà Nội và tiếp tục con đường hoạt động văn học, ông đã nhiều năm tham gia lãnh đạo Hội Nhà văn Việt Nam.
- Sau 1975, ông quay trở lại Thành phố Hồ Chí Minh sinh sống và tiếp tục hoạt động văn học.
1.2. Sự nghiệp văn học của tác giả
Con đường nghệ thuật của Chế Lan Viên được nhận định rằng “trải qua nhiều biến động, nhiều bước ngoặt với những trăn trở, tìm tòi không ngừng của nhà thơ”, thậm chí còn có một khoảng thời gian dài im lặng (1945 – 1958)
1.2.1. Phong cách nghệ thuật:
- Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, thơ của Chế Lan Viên được coi là một thế giới đúng nghĩa”trường thơ loạn” với vẻ “kinh dị, thần bí, bế tắc”.
- Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, thơ ông có sự thay đổi theo chiều hướng khác, đến gần với cuộc sống của nhân dân hơn.
- Trong thời kì năm 1960 – 1975, Chế Lan Viên lại vươn tới khuynh hướng sử thi hào hùng, chất chính luận và mang đậm tính thời sự.
- Sau năm 1975, thơ Chế Lan Viên lại trở về đời sống thế sự thường ngày và sự trăn trở của cái “tôi” trong sự phức tạp, hỗn loạn, đa diện của đời sống.
- Phong cách thơ của Chế Lan Viên rất độc đáo và rõ nét. Thơ ông thể hiện vẻ đẹp trí tuệ trong khuynh hướng suy tưởng – triết lý. Với ngòi bút thông minh, tài hoa của Chế Lan Viên, chất suy tưởng triết lý ấy mang vẻ đẹp của trí tuệ và sự đa dạng, phong phú, độc đáo của hình ảnh thơ mang ý nghĩa biểu tượng.
1.2.2. Các tác phẩm nổi bật
Thơ:
- Điêu tàn (1937)
- Gửi các anh (1954)
- Ánh sáng và phù sa (1960)
- Hoa ngày thường – Chim báo bão (1967)
- Những bài thơ đánh giặc (1972)
- Đối thoại mới (1973),…
Tiểu luận – phê bình:
- Kinh nghiệm tổ chức sáng tác (1952)
- Nói chuyện thơ văn (1960)
- Vào nghề (1962)
- Phê bình văn học (1962)
- Suy nghĩ và bình luận (1971)…
2. Tổng quan nội dung trong tác phẩm tiếng hát con tàu
2.1. Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm tiếng hát con tàu
Bài thơ “Tiếng hát con tàu” được ra đời trong cuộc vận động nhân dân miền xuôi lên xây dựng phát triển kinh tế ở vùng miền núi Tây Bắc trong những năm 1958-1960 và được in trong tập “Ánh sáng và phù sa”.
2.2. Bố cục của bài thơ tiếng hát con tàu
Bài thơ được chia làm 3 phần:
+ Phần 1 (khổ 1, 2): Sự trăn trở và lời giục giã lên đường.
+ Phần 2 (khổ 3 đến khổ 11): Niềm khát khao về với nhân dân.
+ Phần 3 (còn lại): Khúc hát lên đường sôi nổi, say mệ.
2.3. Ý nghĩa nhan đề bài thơ
Hình ảnh con tàu: khi viết bài thơ này, thời điểm đó vẫn chưa có tuyến đường sắt đi lên Tây Bắc, hình ảnh con tàu ở đây mang ý nghĩa biểu tượng cho niềm khát vọng lên đường, khát vọng về với nhân dân và được hòa chung vào cuộc sống lớn của đất nước.
Tiếng hát chính là niềm đam mê bất diệt trong tâm hồn nghệ thuật của một người nghệ sĩ khi tìm được hướng đi và đang trên hành trình đến với nhân dân, đến với đất nước, đến với nguồn cảm hứng sáng tạo.
=> Ý nghĩa nhan đề tác phẩm “Tiếng hát con tàu”: là tiếng hát say mê, hồ hởi, lạc quan, yêu đời, sự phấn khởi của tâm hồn luôn tràn đầy khát vọng, mong mỏi lên đường xây dựng đất nước cũng như là tìm về với ngọn nguồn cảm hứng sáng tạo thơ ca của người nghệ sĩ.
2.4. Ý nghĩa lời đề từ
Tổ quốc đang vẫy gọi, chào đón và tâm hồn người nghệ sĩ luôn hướng về nhân dân, về cuộc sống sôi nổi, nhộn nhịp đang diễn ra trên khắp mọi miền đất nước. Về với mảnh đất Tây Bắc là về với nhân dân, về với ngọn nguồn cảm hứng sáng tạo nghệ thuật của thi sĩ.
2.5. Giá trị nội dung tác phẩm tiếng hát con tàu của chế lan viên
Bài thơ thể hiện khát vọng về với nhân dân, khát khao lên đường xây dựng đất nước cùng với đó là niềm hân hoan, phấn chấn trong tâm hồn nhà thơ khi trở về với ngọn nguồn cảm hứng sáng tạo nghệ thuật cho hồn thơ.
2.6. Giá trị nghệ thuật bài tiếng hát con tàu chế lan viên
- Sử dụng đa dạng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, điệp từ, điệp ngữ…nhằm nhấn mạnh vai trò to lớn của nhân dân trong kháng chiến.
- Hình ảnh thơ mới lạ và vô cùng phong phú.
- Lời thơ mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, suy tư sâu lắng, giàu chất trí tuệ.
- Bài thơ nổi bật cho phong cách thơ của Chế Lan Viên: mang đậm chất suy tưởng triết lí, sự kết hợp tài tình giữa cảm xúc và suy tưởng, nâng cảm xúc, tình cảm lên thành những suy ngẫm triết lí, chính vì thế mà tính triết lí không hề khô khan trừu tượng mà trái lại rất gần gũi.
Trên đây là toàn bộ kiến thức cơ bản cần nắm vững của tác phẩm “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên, mong rằng bài viết này sẽ hữu ích cho các bạn trong việc hiểu và cảm nhận về giá trị của tác phẩm mà nhà văn muốn truyền tải.
XEM THÊM:
Văn mẫu: Kết bài bài thơ tiếng hát con tàu của Chế Lan Viên
Soạn văn chi tiết: Bài thơ tiếng hát con tàu
