Tổng quát nội dung có trong bài viết
Soạn Bài Từ Ấy (sgk văn 11) chi tiết nhất
Về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả Tố Hữu
– Tố Hữu (1920 – 2002) tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành và quê ở làng Phù Lai xã Quảng Thọ huyện Quảng Điền và tỉnh Thừa Thiên Huế.
– Năm 1938 thì Tố Hữu đã được kết nạp vào Đảng Cộng sản. Từ đó sự nghiệp của thơ ca của ông đã gắn liền với sự nghiệp cách mạng, thơ ông luôn gắn bó và phản ánh rất chân thật chặng đường cách mạng với đầy gian khổ và hi sinh nhưng cũng nhiều thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
2. Tổng quát về tác phẩm
– Ngày được đứng vào hàng ngũ những người cùng phấn đấu vì một lí tưởng cao đẹp là bước ngoặt rất quan trọng trong cuộc đời của Tố Hữu. Ghi nhận kỉ niệm đáng nhớ ấy với những cảm xúc và suy tư sâu sắc của Tố Hữu viết Từ ấy.
– Bài thơ đã nằm trong phần “Máu lửa” của tập Từ ấy.
3. Bố cục của tác phẩm
– Đoạn 1: niềm vui sướng và say mê khi bắt gặp lí tưởng cộng sản.
– Đoạn 2: Nhận thức được về lẽ sống.
– Đoạn 3: sự chuyển biến rất sâu sắc trong tình cảm.
Nội dung kiến thức
Câu 1: (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2)
Tố Hữu đã dùng hình ảnh ẩn dụ để tượng trưng chỉ lí tưởng của cách mạng:
– Nắng hạ: cái nắng rực rỡ và ấm áp → tượng trưng cho lý tưởng với cách mạng.
– Mặt trời chân lý: mặt trời đã tỏa ra ánh sáng và đem lại sự sống cho trái đất; “chân lý” với cái đúng với lẽ phải → tượng trưng cho lý tưởng Đảng ấm áp với vĩnh viễn và đúng đắn như một chân lý soi rọi ánh sáng cho con người.
– Tim: tâm hồn với tình cảm và nhận thức của con người.
Kết hợp với việc sử dụng các động từ rất mạnh:
– Bừng: ánh sáng với đột ngột.
– Chói: ánh sáng có sức rất xuyên mạnh.
→ Khẳng định sức mạnh của lí tưởng với cách mạng như ánh nắng mặt trời đã đem lại sự sống với niềm tin và sự lạc quan cho con người.
* Biểu hiện niềm vui sướng và say mê của tác giả khi bắt gặp lí tưởng cách mạng được thể hiện qua hai câu thơ:
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn ràng với tiếng chim.
Nghệ thuật so sánh “hồn tôi” với “một vườn hoa lá”
– Hồn tôi: tâm hồn với nhà thơ.
– Một vườn hoa lá: mảnh vườn xanh tươi và tràn trề nhựa sống, có lá và có hoa, lại đậm đà “hương” sắc với tiếng “chim” hót rộn ràng.
→ Tác dụng: Niềm vui sướng với say mê và tin tưởng và lạc quan của người chiến sĩ với cách mạng.
Câu 2: (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2)
– Khi đã được ánh sáng của lí tưởng Đảng soi rọi thì nhà thơ đã có những nhận thức mới về lẽ sống (khổ 2):
– Đặt mình vào giữa cuộc sống khốn khó của nhân dân cần lao với nguyện sống chết và cống hiến cho tổ quốc thân yêu
Câu 3:(trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2)
Sự chuyển biến rất sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ đã thể hiện được qua khổ thơ cuối:
– Nhịp thơ thay đổi: từ nhanh sang chậm → tâm trạng của nhà thơ: vui → buồn, và thương cảm với đồng cảm.
– “Tôi đã”: là lời khẳng định và là niềm vui và ước nguyện đã thành hiện thực.
– Điệp từ đã kết hợp với các đại từ thân tộc: “con với em và anh” → nhấn mạnh tình thân yêu ruột thịt với tình cảm gia đình rất đầm ấm.Tố Hữu đã cảm nhận mình là một thành viên của đại gia đình quần chúng lao khổ.
“Vạn”: số từ ước lệ với chỉ số lượng đông đảo.
“Kiếp phôi pha”: cuộc đời dãi dầu sương gió → chỉ kiếp sống vất vả và cơ cực của những người lao động.
– Hình ảnh “không áo cơm cù bất cù bơ”: bơ vơ và không chốn nương thân, lang thang kiếm sống.
→ Tấm lòng thương xót của nhà thơ với người cùng khổ và đặc biệt đó không chỉ là một tình cảm cho nhân dân mình mà còn là tình nhân loại thật lớn lao.
Câu 4: (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2)
Bài thơ là một niềm vui sướng với say mê rất mãnh liệt của Tố Hữu trong buổi đầu đã gặp gỡ lí tưởng cách mạng. Sự vận động tâm trạng của nhà thơ đã được thể hiện sinh động qua những hình ảnh đầy sức gợi và nhịp thơ nhanh và dồn dập thể hiện niềm vui sướng.
Luyện Tập ôn luyện kiến thức
Câu 2: (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2)
Trong lời tựa tập Trăm bài thơ của Tố Hữu thì nhà thơ của Chế Lan Viên đã viết:
– “Tất cả Tố Hữu với thi pháp, tuyên ngôn và những yếu tố đã làm ra anh có thể thấy được trong tế bào này, anh là nhà thơ của vạn nhà và buộc lòng mình cùng nhân loại…”.
– Theo Chế Lan Viên với hai yếu tố đã làm ra (phong cách thơ Tố Hữu) là: thi pháp (phương thứ biểu hiện: thể thơ truyền thống, sử dụng ngôn ngữ rất giàu hình ảnh với nhịp điệu…) và tuyên ngôn (quan điểm nhận thức và sáng tác đã gắn bó với quần chúng lao khổ với phấn đấu vì cuộc sống hạnh phúc của đồng bào…).
Cả hai quan điểm trên đều đã được thể hiện rõ nét trong bài Từ ấy:
– Thể thơ thất ngôn với cách ngắt nhịp linh hoạt và ngôn ngữ rất giàu hình ảnh, sử dụng thành công với các biện pháp nghệ thuật (so sánh, ẩn dụ…)
– Bài thơ là một tiếng reo vui của người thanh niên niềm yêu nước tìm được ánh sáng của lí tưởng cách mạng đã trở nên lạc quan và tin tưởng và tràn trề sức sống.
