Thức dậy sau cơn ác mộng có thể khiến tim bạn đập thình thịch, nhưng tác động có thể vượt xa một đêm mất ngủ. Những người lớn gặp ác mộng hàng tuần có khả năng tử vong trước tuổi 75 cao hơn gần ba lần so với những người hiếm khi gặp ác mộng.
Kết luận đáng báo động này đến từ các nhà nghiên cứu đã kết hợp dữ liệu từ bốn nghiên cứu dài hạn lớn tại Hoa Kỳ, theo dõi hơn 4.000 người trong độ tuổi từ 26 đến 74.
Lúc đầu, những người tham gia báo cáo về tần suất ác mộng làm gián đoạn giấc ngủ của họ. Trong 18 năm tiếp theo, đội ngũ nhà nghiên cứu đã theo dõi số lượng người tham gia tử vong sớm – tổng cộng là 227 người.
Ngay cả sau khi xem xét các yếu tố rủi ro phổ biến như tuổi tác, giới tính, sức khỏe tâm thần, hút thuốc và cân nặng, những người gặp ác mộng hàng tuần vẫn được phát hiện có khả năng tử vong sớm cao hơn gần ba lần – gần bằng nguy cơ hút thuốc lá nặng.
Nhóm nghiên cứu cũng đã kiểm tra “đồng hồ biểu sinh” – các dấu hiệu hóa học trên DNA đóng vai trò như máy đếm số dặm sinh học. Những người bị ám ảnh bởi cơn ác mộng thường xuyên có tuổi sinh học lớn hơn so với giấy khai sinh của họ, trên cả ba đồng hồ được sử dụng (DunedinPACE, GrimAge và PhenoAge).
Khoa học đằng sau tiếng hét thầm lặng
Lão hóa nhanh hơn chiếm khoảng 39% mối liên hệ giữa ác mộng và cái chết sớm, ngụ ý rằng bất cứ điều gì thúc đẩy những giấc mơ xấu đồng thời thúc đẩy các tế bào của cơ thể hướng đến đích.
Làm thế nào một tiếng hét mà bạn không bao giờ thốt ra có thể để lại dấu ấn trên bộ gen của cơ thể? Ác mộng xảy ra trong cái gọi là giấc ngủ chuyển động mắt nhanh khi não hoạt động mạnh nhưng cơ bắp bị tê liệt.
Sự gia tăng đột ngột của adrenaline, cortisol và các hóa chất chiến đấu hoặc bỏ chạy khác có thể mạnh như bất kỳ thứ gì xảy ra khi thức. Nếu tiếng chuông báo thức đó reo vào ban đêm, phản ứng căng thẳng có thể vẫn được bật một phần trong suốt cả ngày.
Căng thẳng liên tục gây tổn hại cho cơ thể. Nó gây ra tình trạng viêm, làm tăng huyết áp và đẩy nhanh quá trình lão hóa bằng cách làm mòn các đầu bảo vệ của nhiễm sắc thể.
Ngoài ra, việc bị đánh thức bởi những cơn ác mộng làm gián đoạn giấc ngủ sâu, thời điểm quan trọng khi cơ thể tự phục hồi và loại bỏ chất thải ở cấp độ tế bào. Hai tác động này kết hợp lại với nhau – căng thẳng liên tục và ngủ kém – có thể là lý do chính khiến cơ thể dường như già đi nhanh hơn.
Quan điểm cho rằng những giấc mơ khó chịu báo hiệu sức khỏe kém không hoàn toàn mới. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng người lớn bị hành hạ bởi những cơn ác mộng hàng tuần có nhiều khả năng mắc chứng mất trí và bệnh Parkinson.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các vùng não liên quan đến giấc mơ cũng là những vùng bị ảnh hưởng bởi bệnh về não, vì vậy những cơn ác mộng thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm vấn đề thần kinh. Khoảng 5% người lớn báo cáo gặp ít nhất một cơn ác mộng mỗi tuần và 12,5% đối tượng khác gặp ác mộng hàng tháng.
Những phát hiện mới nâng cơn ác mộng từ nỗi ám ảnh ma quái lên thành mục tiêu tiềm năng của sức khỏe cộng đồng. Liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ, liệu pháp diễn tập hình ảnh – nơi người bệnh viết lại phần kết của cơn ác mộng tái diễn khi còn thức – và các bước đơn giản như giữ phòng ngủ mát mẻ, tối và không có màn hình đều đã được chứng minh là có thể hạn chế tần suất ác mộng.
Trước khi đưa ra kết luận, có một số điều quan trọng cần lưu ý. Nghiên cứu đã sử dụng báo cáo của chính mọi người về giấc mơ của họ, điều này có thể khiến việc phân biệt giữa cơn ác mộng thông thường và cơn ác mộng thực sự trở nên khó khăn. Ngoài ra, hầu hết những người trong nghiên cứu đều là người Mỹ da trắng, vì vậy phát hiện này có thể không áp dụng cho tất cả mọi người.
Và tuổi sinh học chỉ được đo một lần, vì vậy chúng ta vẫn chưa thể nói liệu việc điều trị cơn ác mộng có làm chậm đồng hồ sinh học hay không.
