Tần Thủy Hoàng là vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa, người đặt nền móng cho một đế chế tập quyền với những thành tựu chính trị và quân sự không thể phủ nhận. Sau khi hoàn thành tham vọng lớn nhất của đời mình, ông bước vào những năm cuối đời với nỗi ám ảnh ngày càng lớn về cái chết. Việc tìm kiếm thuốc trường sinh bất lão trở thành một trong những dấu ấn gây tranh cãi nhất trong cuộc đời vị hoàng đế này.
Nằm sâu dưới một ngọn đồi ở miền trung Trung Quốc , được bao quanh bởi một con hào ngầm chứa thủy ngân độc hại, là hài cốt của một vị hoàng đế được chôn cất và không hề bị quấy rầy trong hơn hai thiên niên kỷ. Lăng mộ này lưu giữ những bí mật của vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng , người đã băng hà vào ngày 10 tháng 9 năm 210 trước Công nguyên, sau khi chinh phục sáu nước đang tranh chiến để tạo nên quốc gia thống nhất đầu tiên của Trung Quốc.
Theo ghi chép và truyền thuyết dân gian, Tần Thủy Hoàng bị cuốn vào con đường truy cầu sự bất tử đến mức gần như mất kiểm soát, đặc biệt sau khi gặp phương sĩ Từ Phúc. Với khả năng thuyết phục khéo léo, Từ Phúc tuyên bố có thể giúp hoàng đế gặp được tiên nhân và đạt tới cảnh giới trường sinh. Tin tưởng tuyệt đối vào những lời này, Tần Thủy Hoàng đã phái Từ Phúc dẫn theo 3.000 đồng nam đồng nữ ra khơi, hướng tới đảo Bồng Lai Tiên Đảo trong truyền thuyết để tìm thuốc trường sinh. Chuyến đi đó trở thành một dấu chấm hỏi lớn của lịch sử, bởi Từ Phúc không bao giờ quay trở lại.
Chính từ chi tiết này, hàng loạt câu chuyện huyền bí về cái chết của Tần Thủy Hoàng bắt đầu lan truyền. Một truyền thuyết phổ biến kể rằng vào thời ông trị vì, một thiên thạch đã rơi xuống trần gian và được đưa vào tay hoàng đế. Thiên thạch này được cho là mang theo vật chất vũ trụ đặc biệt. Sau khi tinh luyện, Tần Thủy Hoàng uống thứ được gọi là thần dược này và rơi vào giấc ngủ sâu, an nghỉ vĩnh viễn trong lăng mộ đồ sộ của mình.
Câu chuyện Từ Phúc đi tìm thuốc trường sinh là truyền thuyết nổi tiếng về việc phương sĩ Từ Phúc được Tần Thủy Hoàng cử đi tìm thuốc trường sinh bất lão, nhưng đoàn thám hiểm không trở về mà được cho là đã dừng chân ở Nhật Bản, phát triển văn hóa và nông nghiệp.
Bên cạnh đó, còn tồn tại những giả thuyết thậm chí kỳ lạ hơn. Một số người tin rằng Tần Thủy Hoàng đã tiếp xúc với người ngoài hành tinh và nhận được kiến thức cùng công nghệ vượt xa thời đại, từ đó đạt được sự bất tử. Có lời đồn cho rằng ông không hề chết, mà đang bí mật theo dõi thế giới từ một nơi nào đó, chờ thời điểm xuất hiện trở lại.
Những câu chuyện này ban đầu có thể chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng hoặc những lời kể mang tính giải trí. Tuy nhiên, theo thời gian, chúng lan truyền mạnh mẽ và dần được thêu dệt thành những tin đồn khó phân biệt thật giả.
Đáng chú ý, có lời đồn cho rằng nhà khoa học Stephen Hawking từng suy đoán Tần Thủy Hoàng vẫn còn sống nhưng bị mắc kẹt trong lăng mộ, đạt được sự bất tử nhưng mất đi tự do. Câu chuyện này thường được so sánh với hình tượng Tây Vương Mẫu trong các tiểu thuyết giả tưởng, nơi nhân vật đạt được trường sinh nhưng phải trả giá bằng sự giam cầm vĩnh viễn.
Sự tồn tại của những lời đồn như vậy phản ánh rõ nét tâm lý chung của con người. Tò mò trước những điều kỳ bí là bản năng đã ăn sâu vào lịch sử loài người. Bản năng này vừa thúc đẩy con người tìm tòi, khám phá và mở rộng hiểu biết, vừa khiến không ít người dễ tin vào những giả thuyết thiếu cơ sở. Khi ranh giới giữa tò mò và suy diễn bị xóa nhòa, tin đồn có thể nhanh chóng thay thế sự thật.
Tần Thủy Hoàng sinh năm 259 trước Công nguyên, là con trai cả của vua nước Tần, một trong sáu vương quốc độc lập của Trung Quốc cổ đại. Các vương quốc này đã chiến tranh với nhau hơn 200 năm, nhưng nhờ sự kết hợp giữa sức mạnh quân sự, chiến lược và thiên tai , Tần Thủy Hoàng đã chinh phục tất cả, tự xưng không chỉ là vua mà còn là hoàng đế – vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc.
Trong bối cảnh khoa học hiện đại, con người vẫn chưa thể giải quyết triệt để những căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, chứ chưa nói đến việc chạm tới khái niệm bất tử. Những câu chuyện về Tần Thủy Hoàng đạt được trường sinh hay liên lạc với người ngoài hành tinh vì thế chủ yếu phản ánh ước vọng hơn là thực tế.
Cuối cùng, thay vì chạy theo những giả thuyết kỳ ảo, câu chuyện về Tần Thủy Hoàng có lẽ nhắc nhở con người nhìn lại giá trị của cuộc sống hữu hạn. Khi không thể kéo dài tuổi thọ vô hạn, việc sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, lao động và cống hiến mới là cách để cuộc đời trở nên có ý nghĩa.
Từ Phúc là người Lang Giang (vùng đất thuộc tỉnh Sơn Tây, phía bắc Trung Quốc). Ông là nhà giả kim nổi tiếng thời Tần, uyên bác, am hiểu y học, thiên văn học, hàng hải và nhiều tri thức khác.
Từ Phúc là người được vùng biển kính trọng. Ông luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác. Có truyền thuyết cho rằng Từ Phúc là đệ tử của Quỷ Cốc tiên sinh. Ông biết thuật Tích cốc (nhịn ăn), khí công, tu luyện trường sinh bất tử, thông thạo võ thuật.
