Đọc sách là thú vui của người hiểu được sự phức tạp

>> Xem bài viết về GS John Vũ trên FB của Nguyễn Văn Phước

Xin trích lại bài viết để các bạn cùng tham khảo:

BÍ ẨN ĐẰNG SAU TÁC PHẨM HÀNH TRÌNH VỀ PHƯƠNG ĐÔNG (P. 2)

Cuộc điện thoại cuối cùng với Giáo sư John Vu.

Vào một tối Thứ Bảy yên tĩnh sau ngày cuối bận rộn, bất ngờ vào lúc hơn 11h đêm, tôi nhận được tin nhắn – lần đầu tiên tôi nhận được tin nhắn qua điện thoại của GS từ Carnegie Mellon: “Anh Phước. Tôi đang ở trường thu dọn vật dụng sách vở, cuối tháng này là ngày cuối cùng ở Carnegie Mellon. Tôi sẽ rời xa và tìm một nơi cách biệt để tĩnh lặng thiền”.

GS chưa từng dùng điện thoại nhắn tin, mà thường dùng email trao đổi trong nhiều năm và trò chuyện trực tiếp khi tôi canh giờ gọi. Linh cảm trực giác báo cho tôi biết hôm nay là một ngày rất đặc biệt – nên tôi liền chọn một chỗ yên tĩnh và gọi cho GS, và dùng một điện thoại khác để ghi lại lời GS vì sợ rằng mình sẽ quên, điều mà trước nay tôi chưa từng làm, vì vẫn luôn tin còn nhiều dịp được nói chuyện với GS nữa – còn lần này linh tính tôi sực nhớ tôi đã nghe GS trong một vài lần trò chuyện đã đề cập đến ngày được ‘rời xa trần thế’ để thiền định cho hành trình sắp tới này rồi…

Hai năm về trước lần đầu khi nghe GS nói về điều này tôi đã hỏi: 

 

“- Vì sao anh lại muốn trở về ? Khi anh đã làm được rất nhiều việc đủ mọi lĩnh vực mà trên đời rất hiếm người làm được ?”.

 

“- Chúng ta có hai thế giới cần khám phá và trải nghiệm, một là ở thế giới này cần làm tất cả những điều cần làm – hai là một thế giới nội tâm bên trong chúng ta…”

Ba lần từ chối tránh không gặp Tổng Thống Obama.

– Em có nghe nói anh đã 3 lần từ chối gặp Tổng thống Obama, có phải vậy không ạ ?

 

– Tổng thống Obama đã đến trường Carnegie Mellon 3 lần cả thảy, thường là đến gặp trò chuyện với một vài giáo sư do trường đề cử, đọc một bài diễn văn trước các giáo sư, sinh viên toàn trường và có thể muốn tuyên bố một vấn đề gì thông qua buổi nói chuyện này. Trong số danh sách các giáo sư gặp tổng thống lần nào cũng có tên tôi – nhưng tôi luôn nhường cho các giáo sư khác và tránh không gặp. Chỉ là tính tôi không thích đám đông, chụp ảnh với những người quan trọng. Một số vị giáo sư khác lại thích đứng bên cạnh tổng thống, thích bắt tay, chụp ảnh với tổng thống trước các máy quay, truyền hình để kỷ niệm hay để khoe bạn bè – còn tôi lại thường không thích, và thường tránh ngay từ đầu – chứ cũng không hề có chuyện gì không bằng lòng hay bất mãn với tổng thống cả. Lần cuối cùng khi Obama đến trường lúc sắp hết nhiệm kỳ, đích thân President – Hiệu trưởng trường gặp tôi và nói tại sao những lần trước anh không đi gặp tổng thống, anh nên gặp những người quan trọng đó vì sau này thế này thế nọ sẽ tốt cho anh, và tôi trả lời thẳng tính tôi là không thích những vấn đề đó. Tôi không để ý đến vấn đề chính trị hay những vấn đề cá nhân của ông tổng thống nào hết, quan trọng là họ có giúp cho quốc gia, cho người dân không thôi. Triết lý sống và ứng xử, hành đạo của một vị nguyên thủ quốc gia làm tôi quan tâm hơn.

– Triết gia nào trên thế giới mà anh thích nhất ?

– Tôi thấy công ty Trí Việt của anh có xuất bản những cuốn triết học của triết gia Krishnamurti đó. Tôi thì tôi rất thích Krishnamurti, tôi ít thích dự các buổi nói chuyện nhưng đã đi dự các buổi nói chuyện của Krishnamurti rất nhiều lần, khi còn là học sinh, sinh viên ở Việt Nam tôi đã đọc sách của ông ấy rất nhiều. Đó là một người mà tôi hết sức kính trọng.

– Anh có thích Osho không ạ ?

– Osho là một trường hợp khá đặc biệt với nhưng tư tưởng rất lạ – nhưng tôi vẫn thích Krishnamurti hơn nhiều, dù bên Mỹ và trên thế giới rất nhiều người thích Osho, bởi đằng sau Osho là một bộ máy truyền thông rất mạnh. Bởi triết gia Krishnamurti giữa tư tưởng và cách sống ngoài đời của Krishnamurti rất tương đồng và trùng khớp với nhau, và triết lý của ông ấy nếu áp dụng đúng sẽ làm con người thành công và hạnh phúc. Tôi vốn không thích những ai giữa nói và làm, giữa giảng dạy và hành đạo có sự khác biệt. Một người triết gia có thể nói hay đưa ra các vấn đề về triết học nghe qua về lý thuyết thì rất hay, nhưng khi áp dụng, thì chính bản thân họ, cuộc sống của họ lại không hề hoàn toàn đi theo đến tận cùng những lý thuyết, triết lý họ giảng dạy đó. Và thực tế là mọi người đi theo như một phong trào, và cảm nhận từng giai đoạn, nhưng tận cùng kết quả thì lại không hề giống lý thuyết của triết lý đó một cái gì hết – đôi khi lại đi ngược lại hoàn toàn. 

– Tôi thấy có những triết gia trên thế giới đưa ra những lý thuyết triết học, triết lý sống trong các cuốn sách thì rất hay, nhưng cuộc sống đời thực của họ thì lại rất bê bối, úng xử thì tệ hại. Nên tôi hoàn toàn không thích. Krishnamurti lại là một trường hợp khác hẳn, khi 15, 16 tuổi tôi đã đọc say mê các sách của ông ấy, và khi qua Mỹ tôi đã trực tiếp đi nghe ông ấy nói chuyện, tôi rất hay quan sát và có những buổi tối ngồi cách ông ấy rất gần – và tôi nhìn rõ, nhận ra ông ấy thực sự là một con người rất phi thường.

– Điểm nổi bật nhất gì khiến anh yêu thích và kính trọng triết gia Krishnamurti ?

– Krishnamurti luôn nói thật và nói thẳng, ông ấy không hề vòng vo gì hết. Nếu anh đọc kỹ sách của Krishnamurti thì ông ấy không hề khuyên bảo dạy hay trả lời gì hết – mà bắt anh phải tư duy suy nghĩ chiêm nghiệm để tự tìm ra câu trả lời. Nếu trong buổi nói chuyện, anh hỏi ông ấy một câu, thì ông ấy lập tức xoay vấn đề lại và hỏi ngược lại anh, để anh phải suy luận để tự tìm ra lời giải. Cái đó tôi phải nói là một nghệ thuật cực kỳ cao của một thiền sư. Cái hay của triết gia Krishnamurti là bắt độc giả phải suy nghĩ cao độ khi đọc sách của ông – và thường là khi đọc xong cuốn sách, họ đã cảm nhận và thay đổi rất nhiều – bởi vì trong khi đọc họ đã phải vận động suy nghĩ để tự lý giải chiêm nghiệm các vấn đề trong sách của ông ấy.

– Thế còn Jack Canfield ?

– Tôi đã gặp nói chuyện với Jack Canfield nhiều lần, từ khi Jack Canfield còn là sinh viên đã rất chịu khó, khả năng nói chuyện của Jack Canfield rất hay vì tôi sau đó đã dự nhiều lần. Và những cuốn sách, bộ sách của ông ấy (Chicken Soup for The Soul) đã ảnh hưởng tích cực đến giới trẻ bên Mỹ và trên thế giới rất nhiều. 

(Còn tiếp)