Cơn khát “dữ liệu thực tế” của ngành AI
Trong khi các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT có thể học từ hàng tỷ văn bản trên internet, robot hình người lại đối mặt với một thách thức vật lý hơn nhiều: sự thiếu hụt dữ liệu vận động thực tế. Một con robot có thể viết thơ trong tích tắc, nhưng để nó biết cách cầm một quả trứng mà không làm vỡ, hay đặt một chiếc chảo lên bếp đúng vị trí, nó cần dữ liệu vật lý chính xác.
Ông Zhu Kai, người đứng đầu Trung tâm Đào tạo Dữ liệu Robot hình người Bắc Kinh, ví von quá trình này giống như nuôi dạy một đứa trẻ. “Trẻ em cần luyện tập hàng ngàn lần để bước đi vững vàng, và robot cũng vậy. Chúng cần được rèn luyện sâu rộng qua nhiều kịch bản đa dạng để xây dựng thứ gọi là trí thông minh chức năng”, ông Zhu chia sẻ.
Để giải quyết nút thắt cổ chai này, trung tâm được thiết kế như một thế giới thu nhỏ với các “khoang” mô-đun linh hoạt. Hôm nay nó có thể là một dây chuyền lắp ráp công nghiệp, ngày mai nó lại biến thành một phòng ngủ bừa bộn hay một nhà bếp hiện đại. Mục tiêu của cơ sở là sản xuất ra hàng triệu mục dữ liệu chất lượng cao mỗi năm, làm nhiên liệu cho cuộc cách mạng AI robot.
Trung Quốc vừa chính thức vận hành một “trường học” đặc biệt dành cho robot hình người, nơi sự kiên nhẫn của con người và khả năng học hỏi của máy móc được đẩy đến giới hạn.
Quy trình đào tạo khắc nghiệt: 1 Robot, 2 Thầy, 1.250 lần lặp lại
Nhân vật chính tại trung tâm này là Kuafu (Khoa Phụ) – mẫu robot hình người cao 1m65 do Leju Robotics sản xuất. Nhưng đứng sau mỗi Kuafu là sự lao động miệt mài của đội ngũ 110 nhân viên, phần lớn là những người trẻ thuộc thế hệ Gen Z (sinh sau năm 2000).
Quy trình đào tạo tại đây đòi hỏi sự kiên nhẫn phi thường. Mỗi robot được kèm cặp bởi hai “giáo viên” con người. Một người sử dụng thiết bị điều khiển từ xa để “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn robot thực hiện từng cử động nhỏ nhất như nhặt màng xốp hơi hay cầm điều khiển tivi. Người còn lại ngồi trước máy tính, giám sát chặt chẽ và ghi lại mọi thông số kỹ thuật.
Shi Xuanyu, một huấn luyện viên trẻ tại trung tâm, tiết lộ một con số gây choáng váng: “Để dạy một robot biết cách đặt chiếc chảo rán lên bếp một cách chính xác, chúng tôi có thể phải thực hiện khoảng 1.250 lần lặp lại”. Sự lặp lại nhàm chán này là cái giá bắt buộc phải trả để đổi lấy độ chính xác. Hai huấn luyện viên thậm chí phải đổi vai cho nhau sau mỗi vài giờ để duy trì sự tập trung và đảm bảo tính nhất quán của dữ liệu.
Tại một cơ sở hai tầng ở quận Thạch Cảnh Sơn, Bắc Kinh, không khí làm việc căng thẳng không kém bất kỳ dây chuyền sản xuất nào. Nhưng ở đây, “công nhân” không tạo ra sản phẩm, mà đang tạo ra trí thông minh.
“Tốt nghiệp” và đi làm
Chương trình học tại đây được chia thành 4 chuyên ngành lớn: Sản xuất công nghiệp, Ứng dụng nhà thông minh, Dịch vụ chăm sóc người cao tuổi và 5G-integrated scenarios. Từ 4 chuyên ngành này, robot đi sâu vào 16 môn học cụ thể.
Kết quả của quá trình “khổ luyện” này rất khả quan. Các robot đã thành thạo hơn 20 kỹ năng vận hành phức tạp như xử lý vật liệu, kiểm tra hàng hóa và giao nhận, với tỷ lệ thành công vượt quá 95%.
Những học viên xuất sắc nhất của “trường học” này đã bắt đầu bước ra thế giới thực. Tại các nhà máy của tập đoàn ô tô China FAW Group, những robot Kuafu đã tham gia vào khâu xử lý vật liệu. Tại Shenzhen Capital Group, chúng đóng vai trò nhân viên chuyển phát văn thư. Thậm chí, tại Công ty Lưới điện Phương Nam Trung Quốc, những cỗ máy này đang hỗ trợ các kỹ sư trong việc kiểm tra hệ thống điện nguy hiểm.
Sự ra đời của trung tâm đào tạo này, cùng với mạng lưới liên kết tại các thành phố công nghệ lớn như Tô Châu, Tế Nam và Hợp Phì, cho thấy tham vọng rõ ràng của Trung Quốc. Họ không chỉ muốn sản xuất phần cứng robot, mà còn muốn nắm giữ “bộ não” của chúng thông qua việc làm chủ nguồn dữ liệu vận động quý giá – chìa khóa để đưa robot hình người từ phim viễn tưởng vào từng ngóc ngách của đời sống thực.
