Khi ánh đèn nê-ông bắt đầu rực sáng trên khu phố đi bộ thuộc quận Hoàng Phố, Thượng Hải, người dân và du khách đã vô cùng ngạc nhiên khi thấy một “sĩ quan” đặc biệt đang làm nhiệm vụ. Đó là “Tiểu Hỗ” (Xiao Hu), một robot hình người được trang bị đầy đủ mũ bảo hiểm, cảnh phục phản quang và hệ thống đèn LED hiện đại. Không đứng yên như một ma-nơ-canh, Tiểu Hỗ thực hiện các động tác tay dứt khoát để phân luồng giao thông và phát ra giọng nói nhắc nhở người đi bộ tuân thủ tín hiệu đèn.
Theo thông tin từ Đội Quản lý Giao thông thuộc Cục Công an Thành phố Thượng Hải, Tiểu Hỗ là thành quả của hơn 4 năm nghiên cứu và phát triển. Hiện tại, “viên cảnh sát” này đang trong giai đoạn thử nghiệm thực tế (real-world learning exercise) nhằm đánh giá khả năng tương tác và hỗ trợ quản lý trong các kịch bản giao thông phức tạp.
Tại một trong những giao lộ sầm uất nhất Thượng Hải, sự xuất hiện của “Tiểu Hỗ” – robot cảnh sát với khả năng giao tiếp và ra hiệu lệnh – đang thu hút sự chú ý đặc biệt của công chúng.
Khác với các hệ thống camera phạt nguội thụ động, Tiểu Hỗ được thiết kế để tương tác trực tiếp. Robot này có thể phát hiện tín hiệu đèn giao thông để đưa ra các mệnh lệnh phù hợp như “Đèn đỏ, vui lòng dừng lại” hay “Đèn xanh, mời di chuyển”. Thậm chí, trong một số tình huống, Tiểu Hỗ còn có thể trả lời các câu hỏi cơ bản về luật giao thông hoặc chỉ đường cho người đi bộ.
Trên thực tế, Thượng Hải không phải là địa phương duy nhất tại Trung Quốc đang chạy đua trong cuộc cách mạng tự động hóa an ninh công cộng. Trước đó, thành phố Thành Đô đã giới thiệu các mẫu chó robot tuần tra để chuẩn bị cho Đại hội Thể thao Thế giới 2025; hay như Hàm Đan (tỉnh Hà Bắc) đã sử dụng đội ngũ robot tích hợp nhận diện khuôn mặt từ năm 2019. Tuy nhiên, cách tiếp cận của Thượng Hải mang màu sắc riêng biệt khi lựa chọn hình thái “humanoid” (nhân hình) nhằm tạo ra sự gần gũi và dễ chấp nhận hơn đối với công chúng.
Được phát triển trong hơn bốn năm, robot này vẫn đang trong quá trình thử nghiệm. Nhưng các quan chức có vẻ rất hào hứng với việc cuối cùng sẽ sử dụng máy móc để thay thế các sĩ quan con người tại các khu vực có lưu lượng giao thông lớn hoặc trong các sự kiện quy mô lớn.
Mục tiêu dài hạn của dự án không chỉ dừng lại ở việc gây ấn tượng về mặt thị giác. Giới chức Thượng Hải kỳ vọng những cỗ máy như Tiểu Hỗ sẽ giúp giảm tải áp lực công việc cho lực lượng cảnh sát con người, đặc biệt là trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc tại các sự kiện đông người. Bên cạnh đó, robot còn đóng vai trò như một trạm thu thập dữ liệu di động, hỗ trợ phân tích luồng tuyến để tối ưu hóa hệ thống giao thông thông minh của thành phố.
Tuy nhiên, việc đưa “RoboCop” vào đời thực cũng vấp phải những ý kiến trái chiều. Bên cạnh sự hào hứng về công nghệ, không ít người dân bày tỏ lo ngại về tính hiệu quả thực tế và các vấn đề đạo đức liên quan đến quyền riêng tư dữ liệu. Liệu một cỗ máy có thể xử lý các tình huống giao thông linh hoạt và đầy cảm tính như con người hay không vẫn là một câu hỏi lớn.
Dù vẫn còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ cần hoàn thiện, sự xuất hiện của Tiểu Hỗ tại Thượng Hải đã gửi đi một thông điệp rõ ràng: Kỷ nguyên hợp tác giữa con người và máy móc trong quản lý đô thị đã chính thức bắt đầu. Trong tương lai không xa, hình ảnh những sĩ quan robot cần mẫn tại các ngã tư có thể sẽ trở thành một phần bình thường của nhịp sống đô thị hiện đại.
