Trên mạng xã hội, không ít người đã thử nghiệm việc cho trứng vào lò vi sóng, rồi quay video cảnh “nếm thử” kết quả. Thế nhưng, thay vì có một món ăn nóng hổi, họ lại nhận về cảnh tượng nổ tung dữ dội khiến cư dân mạng vừa hoảng sợ vừa… tò mò.
Câu hỏi được đặt ra là: tại sao trứng, một thực phẩm tưởng chừng vô hại lại có thể phát nổ khi được quay bằng lò vi sóng?
Hiện tượng này bắt nguồn từ cách thức hoạt động của lò vi sóng. Không giống như bếp gas hay bếp điện truyền nhiệt trực tiếp vào chảo, lò vi sóng làm nóng thực phẩm bằng sóng điện từ. Bên trong mỗi lò có một bộ phận gọi là magnetron, tạo ra sóng vi ba, sau đó được phản xạ trong khoang lò và hấp thụ bởi thực phẩm.
Khi sóng vi ba tác động lên các phân tử nước trong thức ăn, chúng bắt đầu dao động mạnh, sinh ra nhiệt năng, chính nhiệt này làm chín thực phẩm từ bên trong.
Do đó, những loại thực phẩm có hàm lượng nước cao như rau củ, canh, hay… trứng sống sẽ được làm nóng rất nhanh trong lò vi sóng. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ nhiệt không được phân bổ đều. Trong quá trình làm nóng, một số vùng có thể nóng hơn nhiều so với các phần còn lại, tạo ra những “túi nhiệt” cực nóng mà mắt thường không thể nhận thấy.
Khi bạn cho một quả trứng (dù đã luộc chín hay còn sống) vào lò vi sóng, hơi nước bắt đầu hình thành bên trong lớp màng và vỏ trứng. Vì lớp vỏ kín giữ chặt hơi nước, áp suất bên trong liên tục tăng lên mà không thể thoát ra ngoài. Nhiệt độ ở lòng đỏ có thể vượt xa điểm sôi, nhưng vì màng trứng chưa vỡ, nên năng lượng này vẫn bị “nén” lại bên trong.
Và rồi chỉ cần một tác động nhỏ, chẳng hạn như chạm dao, thìa, hay thậm chí là cắn vào, toàn bộ áp suất bị nén đó sẽ giải phóng cùng lúc, tạo ra một vụ nổ nhỏ nhưng đủ mạnh để gây bỏng hoặc tổn thương.
Hiện tượng này từng được các nhà khoa học nghiên cứu một cách nghiêm túc. Tại Hội nghị lần thứ 174 của Hiệp hội Âm học Hoa Kỳ, hai chuyên gia Anthony Nash và Lauren von Blohn đã trình bày báo cáo mang tên “Áp suất âm thanh do trứng nổ tạo ra”. Câu chuyện bắt đầu từ lời kiện của một người bị bỏng và tổn thương thính giác khi một quả trứng luộc quay bằng lò vi sóng phát nổ trong miệng tại một nhà hàng.
Theo nhóm nghiên cứu, mức âm thanh mà một quả trứng phát nổ có thể tạo ra dao động từ 86 đến 133 decibel ở khoảng cách 30 cm, tương đương tiếng còi xe tải lớn hoặc máy bay cất cánh ở gần. “Chúng tôi cần định lượng áp suất âm thanh cực đại từ trứng nổ để xác định nguy cơ gây hại cho thính giác”, Nash cho biết.
Kết quả cho thấy, trong số các mẫu trứng được thử nghiệm, chỉ khoảng 30% còn nguyên vẹn sau khi làm nóng, và phần lớn đều phát nổ khi bị tác động nhẹ bằng vật nhọn. Dù xác suất bị thương hoặc tổn thương thính giác khi làm việc này là khá thấp, nhưng nguy cơ bỏng do hơi nước và lòng đỏ siêu nóng vẫn rất cao, đặc biệt nếu vụ nổ xảy ra trong phạm vi gần mặt hoặc miệng.
Một điều thú vị là hiện tượng nổ trứng không chỉ giới hạn ở trứng luộc. Trứng sống, trứng nửa chín hay thậm chí trứng đập vào bát cũng có thể phát nổ nếu bị quay quá lâu trong lò vi sóng mà không được đục lỗ hay để thoát hơi. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo tuyệt đối không nên quay trứng trong lò vi sóng, dù là để luộc nhanh hay hâm nóng lại.
