Sự thật thú vị về loài cá mập trắng lớn

Cá mập trắng là sát thủ nổi tiếng dưới đại dương. Không chỉ có vậy, dưới đây là nhưng sự thật thú vị về loài cá mập trắng có thể bạn chưa biết.

Năm 1974, Peter Benchley xuất bản Jaws, một tiểu thuyết kinh dị bán được 20 triệu bản, tạo ra một bộ phim mang tính biểu tượng và đưa loài cá mập trắng lớn (Carcharodon carcharias) lên hàng tai tiếng. Mặc dù cuốn sách đã mang lại cho ông danh tiếng và tiền bạc, Benchley đã suy nghĩ lại về cách miêu tả tiêu cực của nó về loài cá mập trắng lớn. Thực tế, cá mập … không thể là nhân vật phản diện; nó sẽ phải được viết như nạn nhân. Cá mập trắng lớn hiện được phân loại là loài dễ bị tổn thương. Dưới đây là sự thật ít người biết về loài cá mập trắng lớn.

Cá mập trắng lớn đảo mắt như một cơ chế phòng thủ

Nhiều loài cá mập bảo vệ nhãn cầu của chúng bằng một cặp màng nháy mắt, hoạt động như mí mắt trong suốt. Nhưng cá mập trắng lớn không có màng này. Thay vào đó, nhãn cầu của chúng đảo ngược vào hộp sọ theo phản xạ khi cá mập cắn vào nạn nhân đang quằn quại. Điều này làm lộ ra lớp màng xơ cứng, một mô xơ bao quanh mắt.

Một số báo cáo về kích thước của cá mập trắng lớn có vẻ không đáng tin cậy

Không còn nghi ngờ rằng cá mập trắng lớn là một loài cá khổng lồ — nhưng một số tuyên bố về kích thước tối đa của nó có lẽ là phóng đại. Vào năm 1870, một nhà động vật học đã đo hàm không có thân của một con cá mập trắng trưởng thành lớn và ước tính rằng toàn bộ con vật này phải dài khoảng 11m. Nhưng một đánh giá lại hiện đại so sánh hàm với hàm của những con cá mập đã chết khác cho thấy chiều dài thực tế của sinh vật này có lẽ là khoảng 5m và các báo cáo về con cá mập khổng lồ này có thể là lỗi của thợ in.

Sau đó là mẫu vật Cojímar, một con cá mập trắng lớn bị bắt và giết gần Cuba vào đầu những năm 1940. Những người tận mắt nhìn thấy nó cho biết con cá dài 6,4m và nặng 3220kg. Kể từ đó, tuyên bố này đã bị các chuyên gia phản đối, những người đã sử dụng một bức ảnh có sẵn để tính toán rằng chiều dài thực sự của con vật cũng nằm trong khoảng 5m. Theo cuốn sách The Sharks of North America của nhà sinh vật học Jose Castro, con cá mập trắng lớn nhất “được cho là đã được đo một cách đáng tin cậy” dài 6m. Khi nói đến trọng lượng, con đực lớn có thể nặng tới 1278kg trong khi con cái lớn nhất nặng 1969 kg.

Cá mập trắng lớn có họ hàng gần với cá mập mako

Theo một bài báo năm 2016, có 509 loài cá mập được chia thành chín bộ và 34 họ. Cá mập trắng lớn thuộc họ Lamnidae, chỉ bao gồm bốn loài khác: cá mập porbeagle, cá mập cá hồi, cá mập mako vây dài và cá mập mako vây ngắn. Cả năm loài cá mập đều có mõm hình nón, mắt trông đen tuyền và lỗ mang dài.

Chúng có thể giữ ấm trong vùng nước lạnh giá

Hầu hết các loài cá mập không có khả năng kiểm soát trực tiếp nhiệt độ cơ thể; chúng nóng hoặc lạnh như nước mà chúng đang bơi. Nhưng một số ít loài, bao gồm năm thành viên của Lamnidae, là loài nội nhiệt, nghĩa là chúng có thể liên tục duy trì nhiệt độ cơ thể cao ngay cả trong nước lạnh.

Cá mập trắng lớn tự nhiên sản sinh ra nhiệt khi cơ của chúng co lại, làm ấm máu ở khu vực đó, sau đó được phân phối lại đến các bộ phận khác của cơ thể. Điều này cho phép cá mập trắng lớn duy trì nhiệt độ cơ thể cốt lõi cao tới 25°F, ấm hơn nước xung quanh, nghĩa là chúng có thể phát triển mạnh ở những nơi lạnh giá. Khi cơ bắp được giữ ấm, chúng hoạt động hiệu quả hơn, vì vậy cá mập trắng lớn có thể bơi nhanh hơn và xa hơn nhiều loài cá mập khác. Mặt khác, cá mập trắng lớn cần tiêu thụ một lượng lớn calo để duy trì nhiệt độ cơ thể.

Không phải tất cả cá mập trắng lớn đều săn cùng một con mồi

Cá mập trắng lớn có chế độ ăn đa dạng và không phải tất cả các cá thể đều có cùng sở thích về thức ăn. Nhìn chung, cá mập trẻ thường ăn cá và mực trong khi cá mập lớn hơn, già hơn có xu hướng săn những mục tiêu lớn như động vật có vú biển. Bắt cá nhỏ và cắn vào hải cẩu béo là hai nhiệm vụ rất khác nhau. Điều này giải thích tại sao cá mập trắng non có răng hẹp hơn cá trưởng thành—để dễ xuyên thủng da cá trơn hơn. Cá mập sống của mọi loài đều sở hữu nhiều hàng răng và liên tục thay răng cũ bằng răng mới. Khi cá mập trắng lớn trưởng thành, răng mọc của chúng sẽ rộng hơn, có răng cưa và hình tam giác, cho phép cá mập trắng lớn trưởng thành xé những miếng thịt lớn từ nạn nhân của chúng.

Cá mập trắng lớn có thể bay trên không

Các loài chân màng giàu calo như hải cẩu và sư tử biển là con mồi phổ biến của cá mập trắng lớn, loài thường tấn công từ bên dưới bằng một vụ nổ lớn. Tốc độ tối đa của cá mập trắng lớn là hơn 32km một giờ, và trong khi săn hải cẩu, chúng có thể nhảy hoàn toàn ra khỏi mặt nước—một kỳ tích được gọi là nhảy vọt—dẫn đến việc bắt được cá mập trắng thành công từ 40 đến 55 phần trăm thời gian, tùy thuộc vào ánh sáng và các biến số khác.