Mơ trong mơ là sao? Nếu bạn đang muốn tìm hiểu hiện tượng mơ trong mơ, hãy đọc bài viết dưới đây.
Bạn giật mình thức dậy, làm mọi việc hàng ngày như đánh răng, rửa mặt, ăn sáng… và rồi chợt nhận ra rằng mình vẫn đang ở trong giấc mơ và lại tỉnh dậy thêm lần nữa. Hay nói một cách đơn giản là bạn đã mơ thấy mình thức dậy. Đó là hiện tượng mơ trong mơ hay còn gọi là “thức giả” – false awakening.
“Mơ trong mơ” là một trong những giấc mơ kỳ lạ và khó lý giải nhất trong khoa học. Giấc mơ chân thực tới mức bạn không nhận ra là mình đang mơ. Chúng rất giống thật và nó có thể thay đổi tuỳ theo suy nghĩ của con người.
Sự đáng sợ là chúng ta đang ở trong giấc mơ và tiềm thức của chúng ta thường có xu hướng suy nghĩ tiêu cực một cách thụ động.
Hãy tưởng tượng, bạn sẽ cảm thấy kinh khủng như thế nào nếu mọi tình huống xấu nhất có thể xảy ra đều ập đến trong cùng một buổi sáng? Hàng đêm những giấc mơ như vậy liên tục diễn ra? Thậm chí có một số trường hợp mơ trong mơ lặp lại liên tục trong cùng một đêm, bạn thức dậy, rồi thức dậy, và lại thức dậy vài lần nữa mới thoát khỏi nó.
Đa số “nạn nhân” của hiện tượng kỳ dị này đều cảm thấy stress kinh khủng vì những giấc mơ như vậy.
Nguyên nhân khiến người ta “mơ trong mơ”?
Đáng tiếc là khoa học hiện nay vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân gây ra hiện tượng kỳ dị này. Các chuyên gia đưa ra hai giả thuyết như sau:
Giả thuyết đầu tiên là vì căng thẳng và lo lắng. Chính nỗi lo sợ những gì sắp sửa xảy ra sẽ khiến bạn mơ thấy chính điều đó. Khi đó, não bộ sẽ mơ về việc thức dậy, sau đó tái tạo lại chính xác những gì khủng khiếp nhất có thể xảy ra.
Ngoài ra, sự kỳ vọng không đáng có cũng có thể tạo ra giấc mơ như vậy. Khi quá lo lắng, bạn sẽ tin rằng mình sẽ gặp ác mộng và thức dậy nửa đêm, hoặc vào lúc sáng sớm (rất sớm ấy). Quá trình ấy sẽ tạo ra hiện tượng “thức giả” mà bản thân bạn chẳng hề hay biết cho đến khi trực tiếp trải nghiệm.
Một giả thuyết khác là do quá trình phân mảnh giấc ngủ của não bộ. Do giấc ngủ của chúng ta được chia thành nhiều giai đoạn, và khu vực “mơ” và khu vực chịu trách nhiệm cho nhận thức bỗng cùng lúc hoạt động. Điều này khiến cho những giấc mơ của bạn sẽ rất thực và hướng theo suy nghĩ của chính bạn mà bạn cũng không biết.
Sự thức tỉnh giả liên quan như thế nào đến các hiện tượng giấc ngủ REM khác?
Một cuộc khảo sát gần đây được tiến hành tại Nga cho thấy những người trải qua sự thức tỉnh giả hay mơ trong mơ có nhiều khả năng trải qua các hiện tượng giấc ngủ liên quan đến REM khác. Ngoài sự thức tỉnh giả, các hiện tượng REM bao gồm chứng tê liệt khi ngủ, trải nghiệm ngoài cơ thể và giấc mơ sáng suốt. Trải nghiệm hiện tượng REM cũng có thể liên quan đến khả năng nhớ lại giấc mơ.
Sự thức tỉnh giả, chứng tê liệt khi ngủ và giấc mơ sáng suốt đều được coi là phát sinh từ trạng thái trung gian giữa giấc ngủ REM và trạng thái tỉnh táo. Thật khó để cố tình tạo ra các trạng thái này để nghiên cứu chúng trong phòng thí nghiệm giấc ngủ. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nổi cho thấy rằng sự thức tỉnh giả bao gồm sự pha trộn giữa hoạt động của não thường thấy trong giấc ngủ và trạng thái tỉnh táo, với tỷ lệ sóng não đặc trưng của giấc mơ cao hơn.
“Mơ trong mơ” có phải là hiện tượng bị “bóng đè”?
Hai hiện tượng này hoàn toàn khác nhau.
Về cơ bản, hiện tượng bóng đè (sleep paralyzed) có thể xảy ra cả khi đang ngủ lẫn lúc thức dậy. Dù cơ thể không cách nào cử động được nhưng bạn có thể cảm nhận được rất rõ mọi thứ xung quanh. Nguyên nhân là do có một giai đoạn não bộ khiến cơ thể bị tê liệt, nhưng cũng trong lúc đó phần não chịu trách nhiệm cho nhận thức đột nhiên tỉnh dậy.
Với “mơ trong mơ”, bạn có thể không cử động được, nhưng điều đó hoàn toàn diễn ra trong giấc mơ. Và nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do bạn quá sợ hãi chứ không phải đến từ não bộ.
Mơ trong mơ và giấc mơ sáng suốt (lucid dreaming)
Trong giấc mơ sáng suốt, người ngủ vẫn ngủ nhưng nhận thức được rằng họ đang mơ. Những người thường xuyên mơ sáng suốt cũng có xu hướng trải qua tỷ lệ thức tỉnh giả cao hơn bình thường. Đôi khi hai hiện tượng này xảy ra cùng lúc. Giấc mơ sáng suốt có thể kết thúc bằng một lần thức tỉnh giả và một lần thức tỉnh giả có thể xảy ra trước giấc mơ sáng suốt.
Ví dụ về các tình huống thức tỉnh giả phổ biến được những người mơ sáng suốt báo cáo bao gồm thói quen buổi sáng và khám phá hoặc đi lang thang xung quanh giấc mơ. Ví dụ, bạn có thể tin rằng mình đang ra khỏi giường và thực hiện thói quen buổi sáng bình thường, bao gồm ăn sáng và dọn giường. Nhận thấy những chi tiết kỳ lạ trong môi trường xung quanh có thể khiến bạn nhận ra rằng thực ra bạn vẫn đang mơ. Nếu không thức dậy sau khi nhận ra điều này, thì việc thức tỉnh giả sẽ trở thành giấc mơ sáng suốt.
Một số nhà nghiên cứu tin rằng vì giấc mơ sáng suốt và sự thức tỉnh giả thường xảy ra cùng nhau, nên chúng phải đại diện cho một trạng thái tinh thần tương tự.
Những người sử dụng các chiến thuật để kiểm tra xem các sự kiện là có thật hay chỉ là mơ, chẳng hạn như cố gắng đọc một văn bản hoặc nhìn vào gương, có nhiều khả năng rơi vào giấc mơ sáng suốt sau khi mơ trong mơ.
Cách phòng tránh hiện tượng “mơ trong mơ”
“Mơ trong mơ” là một hiện tượng khá phổ biến mà nhiều người đã từng trải nghiệm mà không biết chứ không phải là dấu hiệu của một căn bệnh tâm lý.
Tuy nhiên, nếu những giấc mơ như vậy thường xuyên xuất hiện khiến bạn cảm thấy mệt mỏi thì bạn nên cân nhắc đến gặp các bác sĩ tâm lý để được giúp đỡ.
Để tránh gặp phải hiện tượng này, bạn cần lưu ý một số điều trong sinh hoạt hàng ngày như sau:
- Không nên uống cafe, hoặc đồ uống có cồn vào buổi tối bởi chúng chứa các chất khiến bạn dễ tăng động. Điều đó ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn rất nhiều.
- Tập thể dục thường xuyên để giải toả căng thẳng.
- Ngủ đúng giờ, đủ giấc là một thói quen tốt cho cơ thể và giúp giảm khả năng những giấc mơ kiểu như vậy xảy ra.
