Với bộ lông đen dày, thân hình chắc nịch cùng bộ ria mép dài đặc trưng, cầy mực (Binturong) dễ dàng khiến người ta liên tưởng đến sự kết hợp giữa hai loài vật tưởng chừng không liên quan: gấu và mèo.
Cũng chính vì thế, chúng đã được đặt biệt danh đầy thú vị là “mèo gấu”. Tuy nhiên, điều làm nên sự đặc biệt của loài động vật có vú này không chỉ nằm ở vẻ ngoài khác thường mà còn ở một mùi hương vô cùng độc đáo: mùi bỏng ngô bơ nóng.
Đặc điểm và môi trường sống của “mèo gấu”
Binturong có nguồn gốc từ các khu rừng mưa nhiệt đới rậm rạp ở Nam và Đông Nam Á. Chúng có kích thước khá ấn tượng, với chiều dài cơ thể từ 60 đến 90 cm và trọng lượng có thể dao động từ 11 đến 36 kg. Cầy mực là thành viên của họ cầy hương, một nhóm động vật có vú chủ yếu hoạt động về đêm, phân bố rộng khắp châu Á và châu Phi nhiệt đới.
Phần lớn thời gian trong ngày, cầy mực dành để nghỉ ngơi trên những ngọn cây cao. Đến đêm, chúng mới bắt đầu di chuyển chậm rãi qua các cành cây để kiếm ăn.
Bí mật mùi hương bỏng ngô và vai trò trong giao tiếp
Một trong những đặc điểm kỳ lạ và hấp dẫn nhất của Binturong chính là mùi hương của chúng. Những sinh vật này tỏa ra mùi giống như bắp rang bơ nóng hổi. Lý do đằng sau mùi hương đặc trưng này là do chúng tiết ra một hợp chất hóa học có tên là 2-acetyl-1-pyrroline, đây cũng chính là hợp chất tạo nên mùi thơm hấp dẫn khi chúng ta rang bỏng ngô hoặc nướng bánh mì mới ra lò.
Mùi hương này được tiết ra thông qua các tuyến nằm bên dưới đuôi của chúng. Cầy mực sử dụng mùi này để đánh dấu cành cây và lá khi chúng di chuyển, như một cách để đánh dấu lãnh thổ và báo hiệu sự hiện diện của mình với những cá thể khác trong khu rừng rậm rạp, thiếu ánh sáng nơi chúng sinh sống.
Theo một nghiên cứu vào năm 2016, mùi hương này được tìm thấy với nồng độ cao hơn ở những con đực. Điều này có thể là do sự hiện diện nhiều hơn của hóa chất giúp con đực “quảng cáo” sự hiện diện và trạng thái nội tiết tố của chúng với con cái, một yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn bạn tình.
Khả năng leo trèo và chiếc đuôi đa năng
Mặc dù có vẻ ngoài chắc nịch, Binturong lại là những vận động viên leo trèo cực kỳ nhanh nhẹn. Chúng sở hữu một chiếc đuôi dài và cơ bắp, đóng vai trò như một chi thứ năm, giúp chúng bám chặt vào cành cây và nâng đỡ trọng lượng cơ thể.
Đặc biệt, Binturong là một trong hai loài động vật có vú ăn thịt duy nhất có đuôi có thể cầm nắm hoàn toàn. Đây được xem là một sự thích nghi tiến hóa quan trọng, giúp chúng di chuyển linh hoạt và an toàn giữa các ngọn cây.
Cuộc sống về đêm và khả năng giao tiếp phong phú
Binturong chủ yếu sống đơn độc, thường thích cuộn tròn trên cành cây để ngủ vào ban ngày. Khi màn đêm buông xuống, chúng mới bắt đầu chui ra kiếm ăn. Mắt của chúng được thích nghi để nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, do đó, thị lực vào ban ngày của chúng khá kém. Tuy nhiên, khứu giác cực kỳ nhạy bén đã bù đắp hoàn hảo cho nhược điểm này.
Binturong cũng là loài động vật có khả năng giao tiếp bằng tiếng kêu rất phong phú. Chúng thường phát ra những âm thanh như khịt mũi, cười khúc khích hoặc gừ gừ khi cảm thấy hài lòng. Ngược lại, khi khó chịu hoặc sợ hãi, chúng sẽ thể hiện bằng tiếng hét, tiếng rít hoặc tiếng hú.
Sự tồn tại của Binturong không chỉ tô điểm thêm cho sự đa dạng của hệ sinh thái rừng nhiệt đới mà còn mở ra nhiều câu hỏi thú vị về cách các loài vật thích nghi và giao tiếp trong môi trường sống độc đáo của chúng.
