Nỗi buồn gác trọ

Có lần trong môn Leadership (kỹ năng lãnh đạo), Tony ở một team nọ. 30 phút debate, nhưng bên Tony tranh luận lại mới có lần thứ 3 thì bên kia phất cờ trắng, xin thua. Tony sau này đem thắc mắc ra hỏi, anh bạn team kia nói tại tao thấy trong team mày có 2 người châu Á phát âm tiếng Anh không phải bản xứ, tao mới nói vài câu mặt mũi mày đã đỏ, tay cứ thò cái micro chực cắt ngang, nên tụi tao kết thúc sớm, kẻo biến thành màn cãi nhau trên giảng đường. Anh nói, từ nhỏ, ba mẹ thầy cô khuyên là khi sang châu Á, hoặc làm việc với người châu Á (không phải sinh ra ở phương Tây), hạn chế tranh luận với họ. Chỉ nên ca ngợi, ngợi ca. Còn nếu chẳng may mình bị họ phê bình thì xin lỗi ngay và im lặng. Đặc tính nổi bật của dân Á châu là rất giỏi nhìn thấy khuyết điểm, điểm yếu người khác nhưng không nhìn được bản thân mình. Mỗi khi mình bị người khác nói điểm xấu, điểm yếu thì lộn gan lên đầu. Ai chê họ 1 lần là họ nhớ miết thậm chí trả đũa trả thù. Còn lỡ chê họ trước mặt đông người thì thôi rồi, họ sẽ “sống mái một phen”, vì cái tôi, cái sĩ diện họ lớn. Họ lo sợ nhất trong giao tiếp chính là “lose face” (mất mặt). Rất đông người châu Á không chấp nhận sự khác biệt, thấy ai khác mình là lập tức khó chịu. Họ dạy nhau, giao tiếp khôn ngoan là “tốt khoe xấu che”, tức cái gì tốt thì loan báo rộng rãi, cái gì xấu thì giấu kín bưng. Sai lầm, cái xấu không được nói ra công khai, phải “đóng cửa bảo nhau”. Nhưng họ lại có sở thích hóng hớt và bàn chuyện cá nhân, bàn chuyện “người” hơn là chuyện “việc”. Một người nổi tiếng, ví dụ ca sĩ, nhà văn người ta ít để ý giọng hát câu văn (việc) mà quan tâm hơn cả là chuyện cá nhân gia đình (người). Một bên đóng cửa, 1 bên hóng nghe, thì chuyện gì sẽ xảy ra, chắc mày cũng đoán được. Họ trọng sĩ diện nên phải vô cùng khéo léo. Trong quán cà phê, tụi mày nói to thì tụi tao rút. Không qua góp ý kiểu “lower your voice please”, sẽ bị ăn đòn ngay. Quê thì khó huề. Làm việc với châu Á nên khen, như khen trẻ con ấy, để được việc. Khen thì kêu chết nó cũng vừa tủm tỉm vừa cười vừa chết.