Ảnh minh họa
Trung Quốc vừa chính thức đưa vào khai thác đường hầm Tianshan Shengli (Thiên Sơn Thắng Lợi) – đường hầm cao tốc dài nhất thế giới với tổng chiều dài 22 km, nằm trên tuyến cao tốc Urumqi – Yuli, thuộc Khu tự trị Tân Cương.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, dự án được triển khai trong hơn 5 năm bằng các phương pháp thi công tiên tiến, qua đó rút ngắn một nửa thời gian di chuyển giữa thủ phủ Urumqi và thành phố Korla, từ gần 7 giờ xuống còn khoảng 3,5 giờ.
Trong nhiều thập kỷ qua, Trung Quốc đã liên tục triển khai các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn hàng đầu thế giới, từ đập thủy điện Tam Hiệp công suất 22,5 GW, các tuyến kênh đào nội địa – biển cho tàu trọng tải lớn, đến mạng lưới đường sắt, cảng biển trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).
So với những siêu dự án kể trên, đường hầm Thiên Sơn Thắng Lợi có quy mô nhỏ hơn, song vẫn được đánh giá là một cột mốc kỹ thuật quan trọng, không chỉ với Tân Cương mà còn với toàn bộ mạng lưới giao thông liên vùng của Trung Quốc.
Đường hầm chạy xuyên qua dãy núi Thiên Sơn, kết nối khu vực phía bắc và phía nam Tân Cương – nơi có vị trí chiến lược khi giáp ranh 8 quốc gia Trung Á và Nam Á, bao gồm Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Pakistan. Điều này giúp tăng cường khả năng kết nối của Trung Quốc với khu vực Trung Á rộng lớn.
Không chỉ mang ý nghĩa giao thông, dự án còn đóng vai trò trong chiến lược lưu thông kép của Trung Quốc – thúc đẩy liên kết giữa thị trường nội địa và thương mại quốc tế.
Việc rút ngắn thời gian vận chuyển được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho luồng hàng hóa hai chiều, bao gồm vận chuyển năng lượng và hàng công nghiệp về phía bắc, trong khi hàng nông sản từ phía nam được đưa ra các thị trường lớn nhanh hơn.
Theo đánh giá của South China Morning Post, tuyến hạ tầng mới sẽ góp phần giảm chi phí logistics, tăng hiệu quả lưu thông hàng hóa và hỗ trợ phát triển kinh tế khu vực Tân Cương – một địa bàn còn nhiều thách thức về địa hình và khí hậu.
Công trình được khởi công vào tháng 4/2020, trong điều kiện tự nhiên đặc biệt khắc nghiệt. Đường hầm nằm ở độ cao gần 3.000 mét so với mực nước biển, nơi nhiệt độ mùa đông có thể xuống tới -42°C.
Theo kỹ sư trưởng của đơn vị Đầu tư và Phát triển Giao thông Tân Cương, nếu áp dụng các phương pháp thi công truyền thống, dự án có thể mất ít nhất 10 năm để hoàn thành.
Để rút ngắn tiến độ, các kỹ sư Trung Quốc đã áp dụng chiến lược xây dựng mới mang tên “3 đường hầm + 4 giếng”.
Thay vì chỉ đào một đường hầm chính, dự án được triển khai song song với ba đường hầm: một hầm chính và hai hầm phụ chạy song song.
Hai đường hầm phụ giúp khảo sát địa chất trước khi khoan chính, đồng thời tạo lối tiếp cận cho công nhân và thiết bị. Đường hầm thứ ba được sử dụng cho hệ thống thông gió và làm lối thoát hiểm khẩn cấp.
Bên cạnh đó, bốn giếng thẳng đứng được đào từ mặt đất xuống độ sâu của đường hầm, mỗi giếng sâu gần 700 mét. Các giếng này cho phép thi công đồng thời tại nhiều điểm thay vì chỉ từ hai đầu hầm, qua đó rút ngắn đáng kể thời gian xây dựng.
Nhờ giải pháp này, công trình không chỉ trở thành đường hầm cao tốc dài nhất thế giới, mà còn lập kỷ lục về giếng thẳng đứng sâu nhất từng được xây dựng trong một đường hầm cao tốc.
Việc đưa đường hầm Thiên Sơn Thắng Lợi vào khai thác được xem là một bước tiến mới trong năng lực xây dựng hạ tầng của Trung Quốc, đặc biệt tại các khu vực có điều kiện địa hình và khí hậu khắc nghiệt.
Trong bối cảnh nước này tiếp tục đẩy mạnh đầu tư hạ tầng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kết nối khu vực, những dự án như đường hầm Thiên Sơn được đánh giá là đóng vai trò nền tảng cho phát triển dài hạn, không chỉ ở cấp độ địa phương mà còn trong chiến lược liên kết kinh tế rộng hơn của Trung Quốc.
