Những quan sát mới nhất cho thấy các gò methane động ở độ sâu khoảng 3.640 mét đang đóng vai trò như những “rạn san hô đóng băng”, nuôi dưỡng một quần thể sinh vật biển sâu kỳ lạ.
Khám phá “Rạn San Hô Đóng Băng” kì bí dưới đáy Bắc Băng Dương
Sâu thẳm dưới lòng Bắc Băng Dương, sự sống diễn ra theo những cách vô cùng kỳ lạ. Người ta thường cho rằng ở những độ sâu cực hạn, dòng nước tối tăm và băng giá sẽ là nơi “nội bất xuất, ngoại bất nhập” đối với mọi loài sinh vật – nhưng một khám phá mới đây đã nhắc nhở chúng ta rằng thực tế hoàn toàn ngược lại.
Tại vùng biển ngoài khơi Greenland, đáy biển sâu rải rác những gò đất cao chót vót được tạo thành từ khí methane kết tinh và các loại khí khác. Được biết đến với cái tên gò hydrate Freya, những cấu trúc này hoạt động giống như một “rạn san hô đóng băng”, là nơi trú ẩn của những sinh vật đã tiến hóa để thích nghi với môi trường sống độc nhất vô nhị trên Trái Đất.
Những kỷ lục mới được thiết lập
Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications, các nhà khoa học đã ghi nhận những gò đất sâu nhất từng được tìm thấy, nằm ở độ cao 3.640 mét (khoảng 2,26 dặm) dưới bề mặt nước biển. Khám phá này là một phần của chuyến thám hiểm Ocean Census Arctic Deep–EXTREME24 nhằm nghiên cứu môi trường Bắc Cực và ghi chép về sự sống dưới đại dương bằng các công cụ hiện đại như robot dưới nước.
Điều đáng kinh ngạc là các gò đất này (còn gọi là các dòng thấm lạnh gas hydrate) giải phóng các cột khí methane cao tới 3.300 mét vào tầng nước – đây là những cột khí cao nhất từng được ghi nhận trong lịch sử. Theo thời gian, các gò đất này sụp đổ rồi lại tái hình thành, một quá trình vận động không ngừng giúp các nhà nghiên cứu hiểu sâu hơn về các hệ sinh thái đa dạng của Bắc Cực.
Một hệ sinh thái không cần đến ánh sáng
Giáo sư Giuliana Panieri từ Đại học Bắc Cực Na Uy nhấn mạnh rằng đây không phải là những trầm tích tĩnh tại, mà là các đặc điểm địa chất “sống”, phản ứng trực tiếp với các chuyển động kiến tạo, dòng nhiệt sâu và sự thay đổi của môi trường.
Tụ tập xung quanh các gò đất này là những sinh vật hóa tổng hợp – những loài sự sống đã tiến hóa để không phụ thuộc vào quang hợp từ ánh sáng mặt trời mà dựa vào các phản ứng hóa học để tạo ra thức ăn. Một số sinh vật tại gò Freya cũng được tìm thấy ở các miệng phun thủy nhiệt (những khe nứt dưới đáy biển phun ra dòng nước nóng đầy hóa chất), cho thấy các hệ sinh thái này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau hơn chúng ta tưởng.
Lời kêu gọi bảo tồn
Giáo sư Jon Copley từ Đại học Southampton (Anh) cho biết: “Mối liên hệ giữa sự sống tại dòng thấm này và các miệng phun thủy nhiệt ở Bắc Cực chỉ ra rằng những môi trường sống biệt lập dưới đáy đại dương cần được bảo vệ khỏi bất kỳ tác động nào của việc khai thác mỏ dưới đáy biển sâu trong khu vực trong tương lai”.
