Năm 2025 khép lại với một cảm giác rất khác nếu nhìn từ thế giới máy đọc sách điện tử. Nếu như chỉ vài năm trước, màn hình e-ink vẫn thường bị xem là một thị trường nhỏ, tăng trưởng chậm và xoay quanh những nhu cầu quen thuộc như đọc tiểu thuyết chữ đen trắng hay thay thế sách giấy, thì đến thời điểm hiện tại, bức tranh ấy đã thay đổi rõ rệt.
Máy đọc sách không còn chỉ để đọc, thay vào đó chúng dần trở thành công cụ học tập, ghi chú, sáng tạo nội dung, thậm chí là một không gian làm việc yên tĩnh, tách biệt khỏi sự xao nhãng của smartphone và tablet truyền thống.
Một trong những thay đổi lớn nhất của năm 2025 nằm ở sự trưởng thành của màn hình e-ink màu. Sau nhiều thế hệ Kaleido còn gây tranh cãi về nền xám, độ mờ và màu sắc nhợt nhạt, các hãng bắt đầu cho thấy họ đã hiểu rõ hơn giới hạn cũng như thế mạnh của công nghệ này.
Tính đến thời điểm hiện tại, màu sắc trên màn hình e-ink không còn chỉ để trang trí hay cho có, mà bắt đầu phục vụ những nhu cầu rất cụ thể như đọc truyện tranh, sách minh họa, tài liệu học tập có biểu đồ hay ghi chú trực tiếp bằng bút stylus.
Kobo và Kindle đang cho thấy màn hình e-ink màu có thể trở nên gần gũi hơn với người dùng phổ thông. Trong khi đó, PocketBook, Bigme, iReader hay Boox mỗi hãng lại chọn cho mình một hướng đi riêng, từ tối ưu tốc độ làm mới, giảm bóng mờ cho tới tích hợp sâu bút viết và các tính năng thông minh.
Song song với sự phát triển của e-ink màu, phân khúc e-ink đen trắng cũng không hề đứng yên. Trái lại, năm 2025 chứng kiến nhiều cải tiến âm thầm nhưng rất quan trọng: Nền màn hình trắng hơn, độ tương phản cao hơn, tốc độ lật trang nhanh và ổn định hơn, cùng thiết kế ngày càng mỏng nhẹ đã khiến những chiếc máy đọc sách truyền thống trở nên dễ chịu và hoàn thiện hơn bao giờ hết.
Dưới đây là những thiết bị và xu hướng đã để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất với tôi trong năm qua.
iReader Neo3: Đỉnh cao của sự tối giản và tốc độ
Trong khi cả thế giới chạy đua theo màn hình màu và kích thước lớn, iReader Neo3 chọn một lối đi riêng: Quay về và hoàn thiện những giá trị cốt lõi nhất của một chiếc máy đọc sách. Và chính sự “bảo thủ” đầy tinh tế này đã khiến Neo3 trở thành điểm sáng của năm 2025.
Trải nghiệm đọc nguyên bản: Neo3 là một thiết bị E-ink đen trắng thuần túy với kích thước 6 inch tiêu chuẩn. Điểm “ăn tiền” nhất của mẫu máy này nằm ở khả năng hiển thị với đèn màn hình đều hơn, dịu mắt hơn, độ tương phản cao, chữ hiển thị sắc nét hơn nhiều thiết bị có cùng kích cỡ và trong nhiều điều kiện ánh sáng ban ngày thì gần như không cần bật đèn nền. Khi đọc tiểu thuyết trong thời gian dài, cảm giác mỏi mắt thấp hơn rõ rệt so với việc chúng ta đọc sách trên điện thoại, laptop hay máy tính bảng.
Đặc biệt, tốc độ là thứ khiến Neo3 vượt trội so với những đối thủ khác. Máy lật trang nhanh, ổn định, không có hiện tượng khựng hay bóng mờ (ghosting) gây khó chịu. Có thể khẳng định tại thị trường Việt Nam hiện nay, đây là mẫu máy đọc sách 6 inch có tốc độ phản hồi nhanh và mượt mà nhất. Cảm giác sử dụng Neo3 gợi lại sự tập trung nguyên bản của việc đọc sách giấy – thứ mà chúng ta thường đánh mất khi đọc trên các thiết bị điện tử đa năng.
Hệ sinh thái và thiết kế: Dù chạy hện điều hành Android mở và hỗ trợ cài đặt ứng dụng qua file APK, iReader vẫn tối ưu hóa phần mềm cực tốt để đảm bảo thời lượng pin không thua kém các đối thủ dùng hệ điều hành đóng như Kindle hay Kobo. Khả năng xử lý đa định dạng từ PDF, EPUB, MOBI đến CBZ rất ổn định.
Ngoài ra, Neo3 còn phá vỡ sự đơn điệu của thị trường máy đọc sách (vốn chỉ quanh quẩn màu đen/trắng) bằng các tùy chọn màu sắc cá tính như Xanh lá và Tím, tất nhiên mẫu máy này vẫn có cả màu Đen và Trắng như phần còn lại của thị trường. Với những ai cần một chiếc máy nhỏ gọn, màn đẹp, đèn đều, nhanh mượt, không kén file, chuyển sách dễ dàng, không lo mất sách, mất tài khoản khi hãng quét thì Neo3 chính là sự lựa chọn hoàn hảo.
Boox T10C: Chiếc máy khiến tôi xóa bỏ định kiến về Boox
Ở thái cực đối lập với Neo3 là Boox T10C. Nếu Neo3 là quyển sách bỏ túi, thì T10C là cuốn sổ tay làm việc đa năng. Dù ra được ra mắt vào cuối năm 2024, nhưng trên thực tế đây vẫn là một chiếc máy đọc sách khó có thể tìm được đối thủ có thể vượt qua nó ở mọi mặt vào năm 2025.
Cú lột xác về phần cứng: Trước đây, trong ấn tượng của tôi, những mẫu máy đọc sách của Boox không mang tới quá nhiều thiện cảm về phần cứng bởi nhiều mẫu máy mang lại cảm giác hoàn thiện không cao, thời gian onscreen ngắn, màn hình không thực sự đẹp và hiện tượng lưu ảnh trên màn hình có thể nhận thấy khá rõ ràng. Tuy nhiên, Boox T10C đã đập tan những định kiến đó. Máy sở hữu khung kim loại kết hợp mặt lưng da, mang lại cảm giác cầm nắm cao cấp và chắc chắn.
Sức mạnh của E-ink màu thế hệ mới: Sử dụng công nghệ màn hình Kaleido mới, T10C cải thiện đáng kể độ bão hòa màu và độ sáng nền. Tuy màu sắc chưa thể đậm đà như đối thủ được ra mắt vào năm 2025 là iReader Smart 5C, nhưng bù lại, độ nét và khả năng kiểm soát lưu ảnh (ghosting) của T10C lại cực kỳ ấn tượng. Và có thể nói đây là một trong những mẫu máy đọc sách sở hữu màn hình màu cho chất lượng hiển thị tốt nhất ở thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, điều gây chú ý hơn cả trên mẫu máy này là cảm giác đa năng nhưng vẫn có kiểm soát. Boox T10C không cố gắng thay thế hoàn toàn tablet LCD hay iPad, mà chọn cách trở thành một công cụ ghi chú và xử lý tài liệu chuyên sâu. Khả năng chia đôi màn hình, bút stylus độ trễ thấp và hệ điều hành Android mở cho phép người dùng đọc PDF khổ lớn, ghi chú trực tiếp lên tài liệu, phác thảo ý tưởng, viết tay rồi chuyển thành văn bản, tất cả đều diễn ra trong một không gian ít gây mỏi mắt hơn rất nhiều so với tablet truyền thống.
Bức tranh toàn cảnh 2025: Đa dạng hóa nhu cầu
Nhìn rộng hơn, năm 2025 cũng chứng kiến sự phân hóa rõ rệt của các dòng sản phẩm.
Smartphone E-ink hay máy đọc sở hữu kiểu dáng Smartphone vẫn tiếp tục tồn tại và vẫn ra mắt những sản phẩm mới, nhưng có vẻ như hơi kén người dùng.
Máy đọc sách 6 inch vẫn là nền tảng cho người mới bắt đầu, với những cái tên quen thuộc như Kindle Basic hay Kobo Clara.
Máy đọc sách màu 7 inch có lẽ vẫn là phân khúc được nhiều người lựa chọn nhất bởi sự linh hoạt trong việc thay đổi nhu cầu đọc truyện tranh và truyện chữ, nhưng vẫn đủ gọn nhẹ để mang theo bên mình hàng ngày.
Máy đọc sách màn hình lớn (từ 7.8- 13.3 inch), hay có thể gọi chung là những chiếc máy tính bảng E-ink đang ngày càng được nhìn nhận như những công cụ làm việc thực thụ và có một tệp khách hàng khá đông đảo.
Và giữa rất nhiều xu hướng ấy, iReader Neo3 và Boox T10C có thể được xem là đại diện cho hai thái cực nhưng cùng phản ánh một điều quan trọng của năm 2025: máy đọc sách không còn chạy theo một khuôn mẫu duy nhất. Một bên là sự tinh giản, tập trung tối đa vào trải nghiệm đọc, gần như hoàn hảo trong vai trò truyền thống. Bên còn lại là sự mở rộng, biến e-ink thành nền tảng cho học tập, ghi chú và sáng tạo, nhưng vẫn giữ được tinh thần bảo vệ mắt và tiết chế thông tin.
