Những hạt vi nhựa siêu nhỏ đang tràn ngập Đại Tây Dương với số lượng khổng lồ. Tác động của chúng mới chỉ bắt đầu được hiểu rõ.
Một nghiên cứu quy mô lớn của Viện Nghiên cứu Biển Hoàng gia Hà Lan (NIOZ) và Đại học Utrecht đã tiết lộ kết quả gây sốc: có khoảng 27 triệu tấn nhựa dưới dạng các hạt siêu mịn nhỏ hơn 1 micromet hiện đang trôi nổi ở Bắc Đại Tây Dương. Phát hiện này, giúp hiểu sâu hơn về quy mô ô nhiễm vi nhựa, một vấn nạn toàn cầu.
“Lượng nhựa dạng hạt nano ở khu vực này còn nhiều hơn cả vi nhựa hay rác nhựa lớn trôi nổi ở Đại Tây Dương—thậm chí là tất cả đại dương trên thế giới cộng lại, ” Helge Niemann, nhà nghiên cứu tại NIOZ kiêm giáo sư địa hóa học tại Đại học Utrecht, cho biết. Giữa tháng 6, ông đã nhận được khoản tài trợ 3,5 triệu euro để mở rộng nghiên cứu về nhựa nano trong môi trường biển và tác động lâu dài của chúng.
Thạc sĩ Sophie ten Hietbrink, thành viên nhóm nghiên cứu, đã dành 4 tuần làm việc trên tàu RV Pelagia. Trong chuyến hành trình từ quần đảo Azores đến thềm lục địa châu Âu, cô thu thập mẫu nước từ 12 địa điểm khác nhau, lọc bỏ các hạt lớn hơn 1 micromet.
“Bằng cách sấy khô và đốt nóng phần còn lại, chúng tôi có thể đo các phân tử đặc trưng của các loại nhựa khác nhau trong phòng thí nghiệm ở Utrecht, sử dụng phương pháp khối phổ“, Ten Hietbrink giải thích.
Nhóm nghiên cứu đã tạo ra khung ước tính định lượng đầu tiên về nhựa nano tồn tại trong các đại dương. Trước đây đã có một số nghiên cứu chứng minh sự tồn tại của nhựa nano trong nước biển, nhưng chưa ai có thể ước tính được số lượng. Bước đột phá này là thành quả của sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu biển và chuyên gia khoa học khí quyển Dusân Materic từ Đại học Utrecht.
Bằng cách mở rộng dữ liệu từ nhiều điểm lấy mẫu, nhóm ước tính riêng Bắc Đại Tây Dương đã chứa khoảng 27 triệu tấn nhựa nano. Trong nhiều năm, giới khoa học không thể lý giải số phận của toàn bộ lượng nhựa từng được sản xuất. Phát hiện mới cho thấy một phần lớn giờ đây tồn tại dưới dạng các hạt siêu nhỏ trong đại dương.
Nhựa nano xâm nhập đại dương như thế nào?
Nhựa nano có thể vào đại dương qua nhiều con đường. Một số hình thành từ sự phân hủy của mảnh nhựa lớn dưới ánh nắng mặt trời. Một số khác bị các dòng sông cuốn ra biển. Ngoài ra, bằng chứng cho thấy chúng còn được vận chuyển qua khí quyển, rơi xuống biển cùng mưa hoặc lắng đọng trực tiếp lên mặt nước (gọi là “lắng đọng khô”).
Theo Niemann, sự hiện diện của các hạt này có thể gây ảnh hưởng sinh học sâu rộng: “Chúng ta đã biết nhựa nano có thể xâm nhập sâu vào cơ thể, thậm chí được tìm thấy trong mô não. Giờ đây, khi biết chúng phổ biến khắp đại dương, rõ ràng chúng đã thẩm thấu vào toàn bộ hệ sinh thái—từ vi khuẩn, vi sinh vật đến cá và cả những kẻ săn mồi đầu bảng như con người. Tác động của ô nhiễm này cần được nghiên cứu thêm“.
Trong tương lai, Niemann và đồng nghiệp muốn nghiên cứu sâu hơn về các loại nhựa chưa được phát hiện trong nhóm hạt 1 micromet hoặc nhỏ hơn: ” Ví dụ, chúng tôi chưa tìm thấy polyethylene hay polypropylene trong số nhựa nano. Có thể chúng bị che khuất bởi các phân tử khác. Chúng tôi cũng muốn biết liệu nhựa nano có phổ biến ở các đại dương khác không. Rất có thể là có, nhưng cần được chứng minh“.
Ông nhấn mạnh: “Lượng nhựa nano trong nước biển từng là mảnh ghép quan trọng còn thiếu, nhưng giờ chúng ta không thể làm gì để dọn sạch chúng. Thông điệp then chốt từ nghiên cứu này là: Ít nhất, chúng ta phải ngăn chặn ô nhiễm nhựa tiếp diễn “.
